Вредноста на биткоинот е на историски високо ниво. Еден биткоин вреди повеќе од 51 000 долари во моментов и не е можно да се предвиди колку ќе порасне. Оваа експанзија на нејзината вредност уследи по најавата на големите компании, како што се Тесла и Мастеркард, дека тие ќе ги поддржуват криптовалутите. Но, што точно е биткоин и како можете да тргувате со него? Еве шест работи што треба да ги знаете за биткоинот.

Што е крипто валута?
Тоа е форма на дигитална сопственост која, како и обичните хартиени пари, се користи како средство за размена, заштеди, инвестиции. За разлика од другите форми на пари, криптовалутата се заснова на криптографија – шифри, што овозможува заштита и безбедност на трансакциите.
Постојат неколку илјади крипто-валути, но мал број од нив направија голем пробив на крипто пазарот. Покрај биткоинот, меѓу најпознатите се итириум (или етериум), доџкоин, монеро.

Што е биткоин?
Биткоинот е најстарата, најпознатата и моментално највредната крипто валута. Софтверот за биткоин е создаден во 2009 година од извесен Сатоши Накамото, чиј идентитет сè уште не е познат.
Значи, не е познато кој стои зад создавањето на биткоин, но познато е дека зад тоа не стои ниту една личност или централна институција.
Тоа е децентрализиран систем и илјадници компјутери ширум светот вмрежени преку „блокчејн“ – меѓусебно поврзани ланци на независни бази на податоци (блокови) кои содржат информации за дигитални трансакции, како што се написи за договори.
Трансакциите патуваат низ тој систем, што значи дека на биткоинот не влијаат движењата на редовниот пазар, валутните односи ширум светот, но и излегувањето на една членка на мрежата од системот. Системот е целосно независен.

Како настанува биткоинот?
Биткоинот е создаден со процес наречен рударство, освен што се користат моќни компјутери наместо дигачи, багери и сично, а се бараат биткоини наместо руди.
Виртуелните избори, односно компјутерите, извршуваат голем број математички операции со цел да ги проверат сите постојни трансакции. Тоа значи дека сите трансакции од кога постои биткоин до денес. Станува збор за милиони трансакции. Кога и да се направи нов блок и да се додаде во ланецот, мрежата се зајакнува, рударот добива награда, а тоа е точно биткоинот.
Колку е поголема мрежата и има повеќе блокови, тоа значи дека има сè повеќе трансакции што компјутерот треба да ги дешифрира, така што таа работа станува доста тешка.
Затоа се направени специјални машини, т.н. „апаратури“ за рударство, кои имаат огромна моќ на обработка и привлекуваат многу ресурси.
Електричната енергија што ја трошат сите рудари во светот за да ископаат нови биткоини е поголема од годишната потрошувачка на одредени земји, како што се Аргентина, Холандија и ОАЕ.
На пример, електричната енергија што се користи годишно за рударство може да ги снабдува сите котли за греење во Велика Британија дури 27 години.
Куриозитет е што процесот на рударство не може да трае бесконечно, бидејќи бројот на биткоини е ограничен. Вкупно има 21 милион биткоини и досега се минирани околу 17 милиони биткоини. Последниот биткоин се предвидува да биде ископан во средината на следниот век.

Како да користите биткоин?
Биткоинот може да се купи, продаде, како и секоја друга валута, да се користи како средство за размена, како инвестиција, како акции или како форма на заштеда.
За да купите и продадете биткоин, првиот чекор е да инсталирате „паричник“ на вашиот телефон или друг уред. Овој паричник има приватни клучеви или лозинки за пристап до адресата на биткоин.
Ако имате биткоин и го заборавите клучот – лозинката, нема начин да го ресетирате, како на пример, можете да ја ресетирате лозинката за Фејсбук кога ќе ја заборавите. Тоа се изгубени пари.
Кога станува збор за продажба на биткоин, тоа може да се направи директно или преку менувачница, која зема услуга. Приказната е слична на стандардните менувачници каде разменувате евра за динари.
Суштината на тргувањето со биткоин е иста како и со кој било друг вид трговија – купувајте за помалку, и продавајте за повеќе пари.
Исто како што многумина од нас штедат евра во банка, така и некои (претежно доста богати) штедат биткоини затоа што има голема вредност.
Многу продавници вклучија биткоин во легитимен начин на плаќање. На пример, продавниците на Apple може да се плаќаат во биткоини, како и Microsoft. Интересно е што агенцијата Блумберг им овозможи на своите корисници да се претплаќаат на новостите плаќајќи во биткоини.
Некои банки, како што се светски познатите Баркли, обезбедија услуга за трансфер на биткоин, за што наплатуваат провизија од скоро 40 фунти.

Цената на биткоинот
Биткоинот има вредност 0 од основањето, повеќе од една година, не вредеше ништо. И до 22.05.2010 година, кога сè се смени. На тој ден беа купени две пици за 10.000 биткоини, цената започна да расте и 22 мај се слави како момент на револуција во светот на крипто-валутите.
Денес, биткоинот вреди повеќе од 50 000 долари. Кој и да купи биткоин во 2016 година за околу 500 долари, денес може да заработи 100 пати повеќе.
Може да купите и дел од биткоин, бидејќи тоа е делумна деливираност до осмиот децимал . За да купите најмал дел од биткоинот, денес ви требаат околу 1000 денари.

Колку е поголем интересот, толку е поголема цената на биткоинот и тоа може да се забележи деновиве. Цената експлодираше и надмина 50.000 американски долари откако Елон Маск, сопственикот на Tesla, MasterCard и други компании најави поддршка за крипто пазарот.
На високата цена на биткоин дополнително влијае и фактот дека има ограничен број на биткоини, но исто така има и одреден број на изгубени биткоини за кои не знаеме дали некогаш ќе бидат вратени во оптек – заборавена лозинка, фрлен хард диск.
Она што е еден од недостатоците на биткоинот е дека неговата вредност не е постојана, ниту е близу до одредена вредност (како што е вредноста на динарот во однос на еврото подолго време околу 117,5 динари, па дури и ако има промена , тие се многу мали).
Често се случува цената да експлодира, а потоа нагло да падне. Пред четири години, во 2017 година, се случи од март до декември цената да скокне од 975 долари, на 20.089. За само неколку месеци. Во јуни 2019 година, се спушти на околу 7.100 американски долари.

Една од причините за тоа е што, за разлика од централизираните системи каде националните банки го одржуваат девизниот курс со бројни алатки, во светот на крипто-валутите, не постои таков систем, ниту пак има алатки за контрола.
Цената е една од главните точки на критики кон биткоинот, бидејќи многу економисти веруваат дека големите премногу го „пумпаат“ и дека тоа е меур кој некогаш ќе експлодира. Точно е дека се случија такви огромни падови, но биткоинот „оживуваше“ секој пат и стануваше уште посилен.
Оние кои тргуваат не смеат да паничат или да се возбудуваат премногу затоа што ситуацијата може брзо да се сврти.

Примамливо, но …
Вредноста на биткоинот денес е многу примамлива за оние кои имаат многу пари и се подготвени да играат на овој многу профитабилен пазар. Сепак, не е познато колку ќе трае тоа и кога цената повторно ќе падне.
Огромната слобода и простор за профит што ги овозможува овој систем носи огромна одговорност и несигурност. Нема банка што гарантира ваш депозит. Ако го заборавите приватниот клуч (PIN), милиони се губат залудно.
Најмудрите и оние кои не се „алави за пари“, но веќе знаат каде да запрат, го поминуваат најдоброто во секоја приказна, дури и во оваа.